Richtlijnen voor het opscherpen van gereedschappen met opruwstenen

Bij het gebruik van gereedschappen voor de glasbewerking, kan het voorkomen dat de verspanende capaciteit van het gereedschap na verloop van tijd afneemt.
Bij voldoende laagdikte, kan de slijplaag opgeruwd worden om het gereedschap weer zijn oorspronkelijke snijcapaciteit te geven.

Dit "wetten" van het gereedschap is overigens niet, zoals veelal gedacht wordt, het scherp maken van de diamantkorrels, maar het gedeeltelijk verwijderen van de binding tussen de korrels.

De meeste diamant‐en polijstgereedschappen voor de glasbewerking, zijn opgebouwd uit synthetische abrasieve korrels (bijv. synthetische diamantkorrels) van onregelmatige vorm, met een bepaalde grootte (de grofheid) en met een bepaald aantal (de concentratie), welke ingekapseld zijn in een vulmiddel (de binding).

Het is een misvatting, dat de slijtage van het gereedschap voornamelijk te wijten is aan de slijtage van de abrasieve (diamant)korrels.

De abrasieve korrels verslijten echter nauwelijks. Wel worden de hoeken van de korrels iets afgerond, waardoor deze minder scherp worden en er een hogere druk tussen de abrasieve korrels en het te slijpen materiaal optreedt.
Hierdoor breken de korrels uit de binding en maken zodoende plaats voor nieuwe scherpe diamantkorrels.

Bij een juist gereedschap en onder de juiste omstandigheden, zal de binding tussen de korrels gelijkmatig slijten met uitbreken van de korrels.
In de praktijk is dit echter meestal niet zo, hetgeen te wijten kan zijn aan een groot aantal factoren, zoals een inferieure kwaliteit van het gereedschap, slechte koeling, vibraties, verkeerde slijpsnelheden of toerentallen, vervuiling door het te bewerken materiaal, enz.
De ideale verhouding tussen diamantkorrels en binding in het slijpvlak is dan verstoord.

Er is dan bijvoorbeeld teveel binding, die verhindert dat de diamantkorrels vrij komen te liggen. De verspanende capaciteit van het gereedschap wordt hierdoor sterk verminderd: het gereedschap is “bot”.
Wanneer er anderzijds te weinig binding zou zijn in het slijpvlak, is de slijtage van het gereedschap zeer hoog. Dit is meestal te wijten aan een inferieure kwaliteit van het gereedschap.

Wanneer de verspanende capaciteit van het gereedschap sterk afneemt, dient de slijplaag opgescherpt te worden. Hiertoe zijn zogenaamde opruwstenen ofwel wetstenen verkrijgbaar. 
De opruwstenen kunnen zowel droog als nat gebruikt worden, echter wij adviseren om deze te gebruiken als ze volgezogen zijn met water. Hiertoe kan men de opruwstenen het beste enige tijd in water te leggen. Wanneer de steen nat is, heeft men een veel betere controle over het verwijderen van de binding. Bovendien is de slijtage van een natte steen veel minder dan een droge, terwijl het ongewenste rondzweven van schurende stofdeeltjes vermeden wordt.

Nog een misvatting is, dat het opruwen de standtijd van het gereedschap zou verminderen. In de praktijk is het echter juist het tegenovergestelde. Bij een bot gereedschap, dient men de slijpdruk steeds te verhogen om überhaupt nog een verspanende werking te hebben, waardoor het gereedschap sterk verslijt. Bij een scherp gereedschap is er minimale druk nodig en kan er meer materiaal verspaand worden in minder tijd. Dit resulteert in een hogere productiviteit en geringere kosten.
Anderzijds is het wel zo, dat wanneer een verkeerd type opruwsteen of een steen met een verkeerde korrelgrootte wordt toegepast, er onnodig veel diamantkorrels zouden kunnen worden weggehaald, waardoor het gereedschap wel bovenmatig slijt.
Het is daarom van belang de juiste uitvoering en korrelgrootte van de opruwstenen toe te passen.

De opruwstenen voor diamantgereedschappen in de glasbewerking, worden doorgaans toegepast in 2 materiaalsoorten:

Aluminiumoxide
De "standaard" opruwstenen uit aluminiumoxide zijn wit van kleur.
Deze zijn relatief zacht, waardoor het risico van beschadiging van het diamantgereedschap minimaal is.
Afhankelijk van de korrelgrootte, kan dit type opruwstenen  worden toegepast voor zowel metaalgebonden (gesinterde), als ook voor resinoid (kunststof binding, bakeliet) diamantgereedschappen.

Chrome-oxide / Siliciumoxide
De opruwstenen uit chrome-oxide zijn meestal roze/rood. De stenen uit siliciumoxide groen of zwart.
Deze zijn aanzienlijk harder dan de witte opruwstenen en lenen zich daardoor minder voor handmatig gebruik.
Door de hardheid en meestal grovere korrel, kunnen deze stenen uitsluitend voor metaalgebonden gereedschappen worden toegepast.

Aanwijzingen voor gebruik van opruwstenen

• Volg te allen tijde de instructies op van de machinefabrikant voor een veilig gebruik van de machine of de in uw bedrijf geldende instructies.
  • Vermijd mogelijk contact met draaiende gereedschappen.
  • Een foutief of onoplettend gebruik van de opruwstenen, kan leiden tot ernstige ongevallen.
  • Druk het gereedschap bij voorkeur in een vastgezette opruwsteen en niet andersom.
     
• Gebruik de opruwstenen bij voorkeur als ze volgezogen zijn met water.
   
• Gebruik de opruwstenen NOOIT bij hoge toerentallen van het diamantgereedschap.
  • De opruwstenen hebben een optimale slijpcapaciteit bij een lage omtreksnelheid van het gereedschap.
  • Bovendien heeft men bij lage toerentallen een veel betere controle.
  • Wanneer het toerental niet instelbaar is, schakel de motor uit met draaiend gereedschap.
    Wanneer het gereedschap nog maar langzaam draait in vrijloop, druk dan het gereedschap in de opruwsteen totdat het gereedschap stilstaat.
    Eventueel dit nog eens herhalen.
     
• Maak NOOIT een zijwaartse beweging met de opruwsteen gedurende het gebruik.
  • Druk het gereedschap altijd recht in de opruwsteen zonder zijwaartse beweging.
    Bij een zijwaartse beweging, kan er plaatselijk teveel binding verwijderd worden, waardoor het gereedschap kan beschadigen.